भारत सधैं नेपाल र नेपाली जनताको शुभचिन्तक रहँदै आएको छः टाइगर राणा

 नेपालको जेन जी युवाहरुको नेतृत्वमा भएको आन्दोलन र यसबाट सिर्जना भएको परिस्थितिलाई कसरी हेर्नुभएको छ ?

– जेन जी (Gen Z) पुस्ता भन्नाले सन् १९९७ देखि २०१२ को बीचमा जन्मिएका ती युवा पुस्तालाई बुझिन्छ, जसले नयाँ पुस्ताका इलेक्ट्रोनिक ग्याजेटहरू हातमै लिएर हुर्केका छन्। उनीहरूले युट्युब, स्मार्टफोन, ड्रोन, DSLR क्यामेरा, नयाँ गेम एप्स, टिकटक, इन्स्टाग्राम, discord, च्याटजिपिटी, र नवीनतम AI/ML र मेटाजस्ता डिजिटल प्रविधिबाट धेरै कुरा सिकेका छन्। तिनै कारणले उनीहरू सूचना प्रबाह र सामाजिक मिडियामा निकै निर्भर छन्।

नेपालमा अहिले अनेकौं अनलाइन समाचार पोर्टलहरू र एजेन्सीहरू सक्रिय छन् जसले राजनीतिक गतिविधिहरूलाई निरन्तर अपडेट गरिरहेका छन्। यसले युवाहरूलाई नेतृत्वको कार्यसम्पादनलाई नजिकबाट हेर्ने अवसर दिएको छ। तर जब उनीहरूले छिमेकी मुलुक भारत र चीनमा नागरिकहरूले आफ्नो नेताहरू — जस्तै प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदी वा राष्ट्रपति सी चिनफिङ — का दृष्टिकोण र योगदानको प्रशंसा गरेको देख्छन्, तब उनीहरूलाई नेपालको पुरानै अनुहारहरूको राजनीति, रोजगार सिर्जनामा कमजोरी र सुधारको कमीले निराश बनाएको छ। यसबाट सिर्जना भएको परिस्थिति: राजनीतिप्रति गहिरो असन्तुष्टि, राजनीतिक दलहरूलाई नागरिक सेवा गर्ने मध्यम र संस्थाऐन ठानिनु पर्ने हो, तर धेरै युवाहरूलाई लाग्छ कि दलहरू नेताहरूको व्यक्तिगत स्वार्थ पूर्तिको साधन बनेका छन्।चुनावी वाचा पूरा नभएको र जवाफदेहिता नदेखिएको कारण उनीहरूको असन्तोष चरममा पुगेको छ।

आन्दोलन र प्रतिरोधको संस्कृति: यस असन्तोषको पहिलो ठूलो स्वरूप Enough Is Enough आन्दोलनमा देखियो, जसले भ्रष्टाचार र प्रशासनिक ढिलाइविरुद्ध आवाज उठायो। यी आन्दोलनहरू सुरुमा पूर्णतः शान्तिपूर्ण थिए, तर प्रशासनिक हस्तक्षेप र दमनका कारण कतिपय आन्दोलनहरू ऐतिहासिक रूपमा हिंसात्मक समेत बन्न पुगे, जसले सरकारलाई गहिरो रूपमा हल्लाइदियो। सरकार र दलहरूमा दबाब: यी आन्दोलनहरूले पुराना दलहरूलाई सुधार र पारदर्शितातर्फ सोच्न बाध्य बनाएको छ।नेताहरूलाई युवाको असन्तुष्टि बुझ्न र नयाँ पुस्ताको सहभागिता बढाउन प्रेरित गरिरहेको छ। सम्भावना र चुनौती: सकारात्मक सम्भावना, जेन जी पुस्ताले पारदर्शिता, प्रविधिको प्रयोग, र नयाँ विचार ल्याएर शासन प्रणालीलाई आधुनिकीकरण गर्न सक्छ। नागरिक सहभागिता र जनचेतना बढेको छ। चुनौतीहरू: दीर्घकालीन रणनीति र संगठनात्मक संरचनाको कमीका कारण आन्दोलनहरू छिटो हराउने खतरा रहन्छ। भावनात्मक प्रतिक्रियामा बढी निर्भर हुँदा व्यावहारिक नीति निर्माणमा कमजोरी आउन सक्छ। नेपालका जेन जी युवाहरूको नेतृत्वमा भएका आन्दोलनहरूलाई म देशमा आवश्यक सुधारको चेतावनी संकेतका रूपमा हेर्छु। पुरानो पुस्ताका नेताहरूले युवाको आवाज सुन्ने र ठोस परिणाम देखाउने कदम चाल्न सके मात्र यी आन्दोलनहरूले दीर्घकालीन रूपान्तरण ल्याउनेछन्। अन्यथा, असन्तुष्टि अझ गहिरिने र राजनीतिक अस्थिरता झनै बढ्ने सम्भावना छ।

जेन जी आन्दोलनलाई भारत सरकार र भारतीय जनताले कुन दृष्टिले हेरेका छन् ?

– भारत सरकारले आफ्नो परराष्ट्र नीतिमा सधैं छिमेकी राष्ट्रहरूको आन्तरिक मामिलामा प्रत्यक्ष हस्तक्षेप नगर्ने नीति अवलम्बन गर्दै आएको छ। नेपालमा जेन जी पुस्ताको नेतृत्वमा भएका आन्दोलनहरूबारे भारत सरकारले कुनै प्रत्यक्ष टिप्पणी गरेको छैन। यसको मुख्य कारण भनेको नेपालको राजनीतिक स्वाधीनता र आन्तरिक जनमतको सम्मान गर्नु हो। भारत सरकारको प्रमुख प्राथमिकता सीमा सुरक्षामा स्थायित्व, द्विपक्षीय व्यापार र क्षेत्रीय सहयोगलाई सुनिश्चित गर्नु हो। नेपालमा हुने राजनीतिक परिवर्तनहरूले स्थायित्वमा असर गर्न सक्छ भन्ने बुझेर भारतले यी घटनाहरूलाई नजिकबाट चासोका साथ निगरानी गरिरहे पनि, प्रत्यक्ष हस्तक्षेप नगर्ने नीति कायम राखेको छ। भारतका आम जनता, विशेषगरी युवापुस्ताले भने यस आन्दोलनलाई अत्यन्तै सकारात्मक दृष्टिले हेरेका छन्।
धेरै भारतीय युवाहरूलाई लाग्छ कि नेपालका युवाहरूले पुरानो राजनीतिक जडता तोड्न गरेको प्रयास साहस, आत्मविश्वास र दृढ संकल्पको उदाहरण हो। उनीहरूलाई नेपालका युवाहरूको स्वरमा आफ्नो भविष्यको आकांक्षा झल्किएको महसुस हुन्छ।

भारतमै पनि बेरोजगारी, भ्रष्टाचार र राजनीतिक निराशाबाट पीडित युवाहरू छन्। त्यसैले उनीहरूले नेपालका युवाहरूको आन्दोलनलाई आफ्नै समाजमा पनि परिवर्तन ल्याउने प्रेरणाको स्रोतका रूपमा हेरेका छन्। युट्युब, इन्स्टाग्राम, X (ट्विटर) जस्ता माध्यमहरूमा नेपाली युवाहरूको आन्दोलनसम्बन्धी भिडियो र पोस्टहरूमा भारतीय जनताले सहानुभूति, समर्थन र चासोका साथ प्रतिक्रिया दिएका छन्। भारत र भारतका नागरिकहरू सधैं नेपाल र नेपाली जनताको शुभचिन्तक रहँदै आएका छन्। नेपाल र भारतबीचको सम्बन्ध केवल भौगोलिक मात्र नभई भावनात्मक, सांस्कृतिक र भाषिक नाताले गाँसिएको छ, भारत–नेपालबीचको सम्बन्धलाई अक्सर “रोटी-बेटीको सम्बन्ध” भनेर चिनिन्छ। भाषा, धर्म, परम्परा, र सांस्कृतिक मिल्दोजुल्दोपनले दुवै मुलुकका जनताको सम्बन्ध अझ नजिक बनाएको छ।

भारतकै सबैभन्दा प्रसिद्ध, बहादुर र सम्मानित सैनिक दस्ता गोरखा रेजिमेन्ट नेपाली युवाहरूले बनाएका हुन्, जसले भारतका लागि अनेक युद्धहरूमा असाधारण साहस र योगदान दिएका छन्। यसले नेपालीप्रति भारतीय जनताको मनमा गहिरो आदर र गर्वको भावना रोपेको छ। त्यसैले, यदि नयाँ पुस्ताका नेपाली जेन जी युवाहरूले देशमा परिवर्तनको माग गरिरहेका छन् भने भारत र भारतीय जनताले त्यस मागलाई सकारात्मक दृष्टिले समर्थन गर्नुपर्छ भन्ने मेरो विचार छ। भारत सधैं नेपाललाई आफ्नो नजिकको साथी, शुभचिन्तक र साझेदारको रूपमा हेर्दै आएको छ। हामी चाहन्छौं कि नेपालले आफ्ना स्रोत र साधनको सही उपयोग गरेर आत्मनिर्भर, सुदृढ र आर्थिक रूपमा सक्षम राष्ट्र बनोस्। भारत सरकारले नेपालमा भएको जेन जी आन्दोलनबारे औपचारिक मौनता राखे पनि, भारतीय जनताले यसलाई युवा शक्ति, नयाँ सोच र सकारात्मक राजनीतिक रूपान्तरणको आशाको रूपमा हेरेका छन्। भारत–नेपालबीचको इतिहास, संस्कृति, र आपसी विश्वासले गर्दा, भारत सधैं नेपालमा हुने सकारात्मक परिवर्तनका पक्षमा रहँदै आएको छ र भविष्यमा पनि नेपालको प्रगति र स्थायित्वमा सच्चा शुभचिन्तकको रूपमा साथ दिइरहनेछ।

यो आन्दोलनले नेपाल–भारत सम्बन्धमा कस्तो प्रभाव पार्न सक्छ?

–  नेपालमा जेन जी पुस्ताको नेतृत्वमा भइरहेको आन्दोलनले केवल आन्तरिक राजनीतिक संरचनामात्र होइन, भारतसँगको सम्बन्धमा पनि दीर्घकालीन असर पार्न सक्छ। यसको प्रभाव दुई फरक दिशातर्फ जान सक्ने सम्भावना छ:

१. नकारात्मक सम्भावित प्रभाव 

अस्थिरता र संवेदनशीलता:  यदि आन्दोलनहरूमा भावनात्मक राष्ट्रवाद, भारतविरोधी धारणा, वा गलत सूचनाबाट प्रेरित नाराहरू हावी भए भने यसले दुई देशबीचको सम्बन्धमा केही समयका लागि तनाव र अविश्वासको वातावरण सिर्जना गर्न सक्छ।
राजनीतिक अस्थिरता: आन्दोलनले पटक–पटक सरकार परिवर्तन हुने अवस्था ल्यायो भने भारतलाई आफ्ना परियोजना, व्यापार, र कूटनीतिक योजनाहरू बारम्बार पुनर्समायोजन गर्नुपर्ने हुन सक्छ, जसले द्विपक्षीय विश्वासमा असर पार्न सक्छ।

जनस्तरमा नकारात्मक भावना फैलिनु:  सामाजिक सञ्जालमा गलत सूचना (misinformation) फैलँदै गयो भने जनस्तरमा भावनात्मक प्रतिक्रिया र पारस्परिक अविश्वास बढ्न सक्छ, जसले दुई देशबीचको ऐतिहासिक सद्भावलाई कमजोर पार्न सक्छ।

२. सकारात्मक सम्भावित प्रभाव

सम्बन्धको नयाँ परिभाषा: तर यदि दुवै देशका नेतृत्व तथा जनता संवाद, आपसी बुझाइ र सहकार्यलाई प्राथमिकता दिन सक्षम भए भने, यो आन्दोलनले नेपाल–भारत सम्बन्धलाई नयाँ पुस्ताको सोचअनुसार पुनःपरिभाषित गर्ने सुनौलो अवसर पनि दिन सक्छ। नयाँ पुस्ताको सोच र पारदर्शिता:  जेन जी पुस्ता प्रविधिमैत्री, पारदर्शिता र जवाफदेहिताको पक्षधर भएकाले, उनीहरूको प्रवेशले दुई देशबीचको सम्बन्धलाई पनि पारदर्शी, जवाफदेही र पारस्परिक लाभमा आधारित बनाउन सक्छ। प्रविधि, रोजगार र विकास साझेदारी: नयाँ पुस्ताका नेताहरू भारतसँग शिक्षा, प्रविधि, ऊर्जा, व्यापार, रोजगार, र स्टार्टअप इकोसिस्टममा साझेदारी बढाउन सक्छन्, जसले सम्बन्धलाई भावनात्मक स्तरबाट व्यावहारिक–आर्थिक साझेदारीमा रूपान्तरण गर्न सक्छ।

जनस्तरमा आपसी विश्वास सुदृढ हुनु: भारतीय जनताले नेपाली युवाहरूको सकारात्मक परिवर्तनप्रति सहानुभूति देखाइरहँदा, नेपालका युवाहरूले भारतलाई साझेदारको रूपमा हेर्न थाले भने दुवै देशका जनता बीच अझ गहिरो विश्वास र आत्मीयता निर्माण हुन सक्छ।भारतको सधैं सकारात्मक साथ र समर्थन: मेरो विचारमा, भारतले नेपाललाई सधैं सकारात्मक दृष्टिले समर्थन र सहयोग गर्दै आएको छ।
नेपाल जस्तो भू–अवेष्ठित (landlocked) देशले कहिल्यै पनि आफू एक्लो महसुस गर्न नपरेको मुख्य कारण भारतको नजिकको सहयोग र मित्रता हो। भारत–नेपालबीचको “रोटी–बेटीको सम्बन्ध” सांस्कृतिक, भाषिक र भावनात्मक नाताले गाँसिएको छ, जसले दुई देशबीचको सम्बन्धलाई अत्यन्त मजबुत बनाएको छ। नेपालमा अहिले जेन जी आन्दोलनले माग गरिरहेको अन्तरिम सरकार गठन, पुनःनिर्वाचन र सुधारको कठोर कार्यभार सजिलै पूरा गर्न कठिन छ, तर भारत सधैं नेपालका जनताको माग र आकांक्षाको समर्थन गर्दै आएको छ र भविष्यमा अझ बढी समर्थन गर्नेछ भन्ने विश्वास छ। हामी विश्वास गर्छौं कि भारत सरकारले नेपाल सरकारलाई अझ बढी सहयोग पुर्‍याउनेछ, र जेन जीको मागअनुसार नयाँ अन्तरिम सरकार गठनपछि पहिल्यै गरेका प्रतिबद्धता पूरा गर्न सहज वातावरण सिर्जना गर्न सहयोग पुर्‍याउनेछ।

त्यसैले हामी सबै नेपाली नागरिक र राजनीतिक दलहरूलाई आग्रह गर्दछौं कि जेन जी पुस्ताको मागलाई सम्मान गरी देशको भविष्य निर्माणमा सहकार्य गर्नुहोस्। भारत सधैं नेपाललाई आवश्यकता अनुसार सहयोग र समर्थन गर्न तयार छ। हालका चुनौतीहरू अस्थायी हुन्, तर दुई देशबीचको सम्बन्ध स्थायी र अटुट छ भन्नेमा हामीलाई दृढ विश्वास छ। कुनै पनि परिस्थिति नेपाल–भारतबीचको ऐतिहासिक मित्रता र विश्वासलाई असर पार्न सक्दैन। जेन जी आन्दोलनले नेपाल–भारत सम्बन्धमा दुई प्रकारको सम्भावना देखाएको छ ।भावनात्मकता र अविश्वासले हावी भएमा तनाव, सहकार्य, पारदर्शिता र जवाफदेहितामा आधारित भएमा नयाँ पुस्ताको सोचअनुसार अझ मजबुत साझेदारी। भारतको निरन्तर सकारात्मक समर्थन र नेपालप्रतिको शुभेच्छाको पृष्ठभूमिमा, यो आन्दोलन दुई देशबीचको सम्बन्धलाई अझ गहिरो, पारदर्शी र भविष्यमुखी बनाउन सक्ने ऐतिहासिक अवसर हो।

जेन जी पुस्ताले भारतसँगको सम्बन्धलाई कसरी हेरेका छन् ? उनीहरूको दृष्टिकोण पुरानो पुस्ताभन्दा कति फरक छ ?

-जेन जी पुस्ताले भारतसँगको सम्बन्धलाई एक नयाँ दृष्टिकोणबाट हेर्दै आएका छन्। उनीहरूका लागि दुई देशबीचको सम्बन्ध केवल ऐतिहासिक वा भावनात्मक नातामा सीमित हुनु हुँदैन, बरु समानता (equality), पारदर्शिता (transparency), आपसी सम्मान (mutual respect) र व्यवहारिकता (pragmatism) मा आधारित हुनुपर्छ। उनीहरूले राष्ट्रिय स्वाभिमान र सार्वभौमिकताको विषयलाई सबैभन्दा प्राथमिकतामा राख्ने प्रवृत्ति देखाएका छन्। अघिल्ला पुस्ताहरूले नेपाल–भारत सम्बन्धलाई मुख्यतः सांस्कृतिक, ऐतिहासिक र पारिवारिक नाताको भावनामा आधारित हेरेका थिए। उनीहरू भारतलाई “ठूलो दाजु” वा “अभिभावक” जस्तो भूमिका दिने गर्दथे। तर जेन जी पुस्ता त्यो भावनात्मक दृष्टिकोणभन्दा बाहिर निस्केर, दुई स्वतन्त्र राष्ट्रबीचको सम्बन्ध बराबरी र पारदर्शी साझेदारीको रूपमा विकास गर्न चाहन्छन्। यही कारणले उनीहरूले कालापानी, लिपुलेक जस्ता सीमा विवादमा दृढ आवाज उठाएका छन्, जसले उनीहरूको देशप्रेम, राष्ट्रिय अखण्डता र स्वाधीनताको प्रतिबद्धता झल्काउँछ। मेरो व्यक्तिगत दृष्टिकोणमा, जेन जी पुस्ताको यही सोच अहिले नेपालमा बनेको अन्तरिम सरकारको नेतृत्वमा देखिएको छ। उनीहरूका विचार र आकांक्षाको प्रतिनिधित्व अन्तरिम सरकारकी सम्माननीय प्रधानमन्त्री तथा पूर्व मुख्य न्यायाधीश श्रीमती सुशीला कार्कीले गरिरहनु भएको छ। उहाँले भारत र भारत सरकारप्रति सकारात्मक दृष्टिकोण व्यक्त गर्दै दुवै देशबीचको सम्बन्धलाई अझ मजबुत बनाउने प्रतिबद्धता जनाउनु भएको छ। यसै सन्दर्भमा, हाम्रो सम्माननीय भारतीय प्रधानमन्त्री श्री नरेन्द्र मोदीज्यूले १८ सेप्टेम्बर २०२५ मा आफ्नो फेसबुकमा लेख्दै यस्तो उल्लेख गर्नुभएको थियो :
“Had a warm conversation with Mrs. Sushila Karki, Prime Minister of the Interim Government of Nepal. Conveyed heartfelt condolences on the recent tragic loss of lives and reaffirmed India’s steadfast support for her efforts to restore peace and stability. Also, I extended warm greetings to her and the people of Nepal on their National Day tomorrow.”
यस संवादले देखाउँछ कि भारतले नेपालप्रति अझ गहिरो सद्भाव, चासो र समर्थन व्यक्त गरिरहेको छ। यो जेन जी पुस्ताको मागअनुसार पारदर्शी र सम्मानजनक सम्बन्धको दिशामा महत्वपूर्ण कदम हो, जसले भविष्यमा नेपाल–भारत सम्बन्धलाई अझ मजबुत र दिगो बनाउनेछ। साथै, हामी नेपालीहरूलाई भारतले सधैं सहयोग र पहुँच प्रदान गर्दै आएको छ, जसले नेपाललाई भू–आवेष्ठित देश भए पनि अलग्गिएको महसुस हुन दिएको छैन। भारतीय सेनाको साहसी गोर्खाली बटालियनले पनि भारतको सुरक्षामा ऐतिहासिक योगदान दिँदै दुवै देशबीचको सम्बन्धलाई अझ आत्मीय बनाएका छन्। अन्ततः, जेन जी पुस्ताको नयाँ दृष्टिकोणले नेपाल–भारत सम्बन्धलाई भावनाभन्दा बढी बराबरी, पारदर्शिता र आपसी हितमा आधारित बनाउन सक्छ, र यो परिवर्तन भारतले पनि सकारात्मक रूपमा ग्रहण गरिरहेको देखिन्छ।

जेन जी आन्दोलनले सिर्जना गरेको नयाँ परिवेशमा नेपाल–भारत सम्बन्धको भविष्यलाई तपाईं कसरी देख्नुहुन्छ ?

-नेपालमा जेन जी पुस्ताले नेतृत्व गरेको आन्दोलनले देशभित्र राजनीतिक, सामाजिक र सांस्कृतिक परिवेशमा महत्वपूर्ण परिवर्तनको वातावरण सिर्जना गरेको छ। यो पुस्ता डिजिटल युगमा हुर्किएको, प्रविधि र सामाजिक मिडियामा निपुण, पारदर्शिता र जवाफदेहिताको पक्षधर भएकोले, उनीहरूले मात्र आफ्नो भविष्यका सवालहरू उठाइरहेका छैनन्, बरु दुई देशबीचको सम्बन्धमा पनि नयाँ दृष्टिकोण ल्याइरहेका छन्। म नेपाल–भारत सम्बन्धको भविष्यलाई यस आन्दोलनपछि पारदर्शिता, समानता र आपसी सम्मानमा आधारित हुने देख्छु। अहिलेको परिवेशमा यस सम्बन्धले दीर्घकालीन रूपान्तरणको सम्भावना राख्दछ।

१. नयाँ पुस्ताको दृष्टिकोण अनुसार सम्बन्ध सुदृढ गर्ने मार्ग : युवाको आवाजलाई नीति निर्माणमा सम्बोधन: जेन जीको माग र दृष्टिकोणलाई दुवै देशको नीति निर्माणमा समावेश गर्नुपर्छ। यसले द्विपक्षीय सम्बन्धमा युवामुखी, समसामयिक र दीर्घकालीन दृष्टिकोण ल्याउँछ। विवादित विषयहरूको पारदर्शी समाधान: कालापानी, लिपुलेक जस्ता सीमा विवाद तथा व्यापार, जलस्रोत आदिका संवेदनशील विषयहरूलाई खुलेर छलफल गरेर समाधान गर्नुपर्छ। युवामुखी सहकार्य कार्यक्रमहरू: शिक्षा, प्रविधि, रोजगारी, स्टार्टअप, सांस्कृतिक आदानप्रदानमा युवामुखी कार्यक्रमहरू ल्याउँदा दुई देशका युवाबीच आपसी समझदारी र भरोसा बढ्छ। आर्थिक र व्यावसायिक साझेदारी: पूर्वाधार, ऊर्जा, पर्यटन, सूचना प्रविधि लगायतका क्षेत्रमा लगानी प्रवाहले रोजगार सिर्जना गर्छ र सम्बन्धलाई दीर्घकालीन बनाउँछ।

सकारात्मक संकेतहरू: नेपालको अन्तरिम सरकारकी सम्माननीय प्रधानमन्त्री श्रीमती सुशीला कार्की, जसले जेन जीको विचार र आकांक्षाको प्रतिनिधित्व गरिरहेकी छिन्, भारतसँग सकारात्मक संवादमा संलग्न हुनु एउटा महत्त्वपूर्ण संकेत हो। सन्दर्भको लागि, भारतीय प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीज्यूले १८ सेप्टेम्बर २०२५ मा फेसबुकमा लेख्नु भएको थियो । यस संवादले देखाउँछ कि भारतले नेपालको नयाँ सरकार र जेन जीको दृष्टिकोणप्रति गहिरो सद्भाव, चासो र समर्थन व्यक्त गरिरहेको छ।

दीर्घकालीन सम्भावना: यदि दुवै देशले युवापुस्ताको सोचलाई सम्मान गर्दै सहकार्य जारी राखे भने नेपाल–भारत सम्बन्ध भावनात्मक नाताभन्दा बढी व्यवहारिक, पारदर्शी र बराबरीमा आधारित हुनेछ। सम्बन्ध दीर्घकालीन, दिगो र दुवै देशका नागरिकका लागि लाभदायी हुनेछ। युवापुस्ताको ऊर्जा र दृष्टिकोणले सांस्कृतिक आदानप्रदान, प्रविधि साझेदारी र आर्थिक सहयोगलाई नयाँ उचाइमा पुर्‍याउनेछ।

मेरो व्यक्तिगत दृष्टिकोण

म विश्वास गर्छु कि भारतले सधैं नेपालप्रति सकारात्मक दृष्टि र सहयोग पुर्याउँदै आएको छ। नेपाल जस्तो भू–आवेष्ठित देशले कहिल्यै अलग्गिएको महसुस गरेको छैन। भारतीय सेनाको बहादुर गोर्खा रेजिमेन्टले पनि भारतको सुरक्षामा ऐतिहासिक योगदान दिँदै दुवै देशबीचको सम्बन्धलाई अझ आत्मीय बनाएको छ। अन्ततः, जेन जी आन्दोलनले सिर्जना गरेको नयाँ राजनीतिक र सामाजिक वातावरण नेपाल–भारत सम्बन्धलाई अझ मजबुत, पारदर्शी र दीर्घकालीन बनाउन सक्ने ऐतिहासिक अवसर हो। यदि दुवै देशले खुला संवाद, पारदर्शिता र युवामुखी सहकार्यमा जोड दिए भने, यो सम्बन्ध भविष्यमा नयाँ पुस्ताको सोचअनुसार सुदृढ, स्थिर र दुवै देशका लागि लाभदायी बन्ने निश्चित छ।

प्रस्तुतीः पुष्पराज गिरी